Sống bất hợp pháp tại Úc có cơ hội định cư không? – Khi nói đến việc sống bất hợp pháp, thì chúng ra liên tưởng ngay đến việc một người sống ở Úc mà không có visa. Việc sinh sống không có visa ở Úc không phải là tội hình sự, người sống bất hợp pháp không bị bỏ tù hoặc chịu án phạt, nhưng người sống bất hợp pháp sẽ đối diện với nguy cơ bị giam trong trại di trú và sau đó là bị trục xuất về nước.
Bị trục xuất khỏi Úc là điều mà không ai trong số những người sống bất hợp pháp và người thân của họ mong muốn. Là những người nhập cư, chúng ta luôn mong muốn rằng mình sẽ có một cuộc sống ổn định ở Úc để lo cho gia đình, con cháu hay cho chính bản thân của chúng ta. Tuy nhiên, một khi đã sống bất hợp pháp ở Úc rồi thì việc định cư ở Úc không còn đơn giản nữa, mà nó thực sự phức tạp. Bởi vì theo luật số 189 của luật di trú Úc quy định rằng tất cả những ai ở Úc mà không có visa hợp lệ thì sẽ bị giam giữ và trục xuất về nước.
Vậy thì có con đường nào cho người sống bất hợp pháp để định cư ở Úc hay không?
Câu trả lời là CÓ, sẽ tùy thuộc vào hoàn cảnh riêng của từng người.
Người sống bất hợp pháp có thể định cư bằng loại visa gì?
Một trong những loại visa mà người sống bất hợp pháp có thể xin định cư đó là loại visa kết hôn. Tất nhiên, bên cạnh đó cũng có một số loại visa khác, nhưng điều này sẽ tuy thuộc vào hoàn cảnh đặc biệt của mỗi người. Và cũng sẽ tùy thuộc vào việc người đó từng có visa bị hủy hoặc bị từ chối hay không.
Theo luật hiện hành, Bộ Di Trú cho phép người sinh sống bất hợp pháp ở Úc có quyền nộp visa kết hôn tại nước Úc. Quyền hạn này nằm trong luật số 48 (Migration Act) và điều luật 2.12 (Migration Regulations) của đạo luật di trú Úc. Điều luật 48 này cho phép người sống bất hợp pháp (từng có visa bị hủy hoặc bị từ chối) nộp những visa nhất định nằm trong điều luật 2.12, và một trong số đó là visa hôn nhân.
Sống bất hợp pháp được tự do kết hôn ở Úc hay không?
Câu trả lời là CÓ. Bạn có thể đăng ký kết hôn tại Úc. Bạn được quyền xin visa kết hôn cũng như có con với vợ/chồng của mình, mặc dù bạn đang sống bất hợp pháp tại Úc, miễn là bạn đang trong tình trạng độc thân. Có lẽ, đây là một đặc quyền mà di trú Úc dành cho những người sống không có giấy tờ. Thay vì cấm hẳn và bắt buộc phải bị trục xuất, thì người sống bất hợp pháp có thể tự do kết hôn theo luật và có thể nộp đơn xin visa kết hôn trên nước Úc.
Bị bắt vào trại di trú có thể xin visa kết hôn không? Và có được tại ngoại không?
Đối với những người đã bị bắt vào trại di trú so sống bất hợp pháp, thì thời gian xin visa kết hôn để định cư là rất giới hạn. Những người ở trong trại chỉ có thời gian 2 ngày để nộp đơn xin visa kết hôn, hoặc thông báo rằng họ có ý định nộp xin visa kết hôn để xin thêm thời gian 5 ngày nữa. Sau khi nộp visa kết hôn thì họ có thể làm thủ tục xin tại ngoại để tra khỏi trại di trú.
Quá trình làm hồ sơ cho những người bị bắt vào trại luôn luôn gấp gáp. Bởi vì khi bị bắt vào trại, nếu để lỡ thời gian dù chỉ một giây thì hồ sơ xin visa kết hôn sẽ không được Bộ Di Trú chấp nhận. Vì vậy, khi bị bắt vào trại, người bị bắt phải liên lạc ngay với luật sư bên ngoài để được hỗ trợ một cách nhanh nhất.
Quá trình xin visa kết hôn khi đang sống bất hợp pháp có khó không?
Mặc dù Bộ Di Trú chấp nhận việc nộp hồ sơ visa hôn nhân khi sống bất hợp pháp, nhưng quá trình này lại khá khó khăn và phức tạp. Bề ngoài nhìn có vẻ đơn giản, bởi vì Bộ Di Trú cho phép bạn đăng ký kết hôn, nộp visa kết hôn. Nhưng để ĐƯỢC CẤP VISA thì trong đó ẩn chứa những khó khăn mà một hồ sơ kết hôn đơn thuần rất khó để vượt qua, đó chính là yêu cầu về ‘compelling reasons – lý do bắt buộc’ nằm trong điều khoản 3 (schedule 3) của luật di trú.
Nhiều hồ sơ sống bất hợp pháp không đưa ra được lý do thuyết phục nằm trong yêu cầu của điều khoản 3 dành cho visa kết hôn nên đã khiến cho hồ sơ bị từ chối.
Lý do bắt buộc (compelling reasons) là gì thì sẽ được miễn điều khoản 3 (schedule 3)?
Lý do bắt buộc ở đây có thể hiểu có thể nhà những việc xảy ra ngoài ý muốn. Những việc đó trầm trọng đến mức bắt buộc bạn phải ở lại Úc và bạn không còn sự lựa chọn nào khác, ví dụ như có con là công dân Úc hoặc vợ chồng bị bệnh nặng..v… Khi đưa ra lý do thuyết phục thì Bộ Di Trú sẽ chấp nhận việc miễn điều khoản 3 để cấp visa kết hôn cho bạn (bên cạnh đó bạn cũng phải đáp ứng yêu cầu riêng của visa hôn nhân).
Trước kia, Bộ Di Trú vẫn chấp nhận việc miễn điều khoản 3 dựa trên mối quan hệ lâu dài và coi mối quan hệ lâu dài là compelling reason. Tuy nhiên, những quy định này đã được thay đổi và không còn được áp dụng nữa.
Theo kinh nghiệm của tôi, trừ khi hoàn cảnh của các bạn bị một điều gì đó tác động mạnh làm cho bạn không thể trở về Việt Nam để nộp đơn, thì bạn mới có thể xin miễn điều khoản 3 này.
Nếu như bạn đang sống chung với người có quốc tịch hoặc thường trú nhân Úc và có con chung thì bạn sẽ có khả năng được định cư ở Úc theo diện visa hôn nhân.
Những quyền lợi sau khi xin visa kết hôn là gì?
Nếu như bạn đang sống bất hợp pháp, bạn đang nơm nớp lo sợ rằng một ngày nào đó mình sẽ bị bắt vào trại và trục xuất, thì khi nộp visa kết hôn, bạn sẽ được cấp visa chờ. Tình trạng visa của bạn sẽ được hợp pháp hóa. Trong thời gian chờ Bộ Di Trú xét duyệt, bạn sẽ là người sống hợp pháp tại Úc.
Sau khi nộp visa kết hôn và được cấp visa chờ, bạn sẽ được hưởng quyền lợi về ý tế, bạn sẽ được cấp thẻ Medicare để khám bệnh.
Ngoài ra, bạn cũng có thể xin được quyền lao động và khai thuế nếu bạn chứng minh được bạn gặp khó khăn về tài chính.
Visa của tôi có điều kiện cấm (8503, 8534) thì phải làm sao?
Đối với những người di du lịch sang Úc hoặc sang Úc theo diện giám hộ, những điều kiện cấm nộp visa trên nước Úc thường gặp đó là 8503 và 8534.
Nếu trên visa của bạn có những điều kiện này thì bắt buộc bạn phải làm đơn để xin tháo gỡ điều điện đó ra khỏi visa cũ của bạn trước khi bạn có thể nộp visa kết hôn trên nước Úc. Để tháo gỡ điều khoản này thì bạn cũng phải chứng minh được rằng sau ngày bạn được cấp visa, có sự việc nào đó xảy ra là nằm ngoài ý muốn và nó dẫn đến sự thay đổi lớn trong hoàn cảnh của bạn. Theo kinh nghiệm của tôi, mặc dù đã làm thành công cho rất nhiều trường hợp như vậy nhưng tôi phải công nhận rằng phần xin miễn điều khoản này thuộc dạng “đặc biệt khó”. Việc xin miễn được hay không sẽ tùy thuộc vào hoàn cảnh của mỗi người.
Chung quy lại, sống bất hợp pháp vẫn có thể có cơ hội được định cư ở lại Úc tùy vào hoàn cảnh riêng của từng cá nhân. Nếu bạn hoặc người thân đang ở trong trường hợp này và cần sự giúp đỡ, bạn có thể liên hệ Đào Nguyễn tại www.ditrudaonguyen.com